Η πολύπλαγκτη ιστορία του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετάνια» !!!
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Καθώς ο Αθηναίος παρατηρεί τον μικρό δρόμο της Βασιλέως Γεωργίου Α΄ παραπλεύρως στην Πλατεία Συντάγματος, αισθάνεται ηθικό δέος, από την επιβλητική και μεγαλοπρεπή παρουσία των τριών υφιστάμενων ξενοδοχείων, που στην κυριολεξία σαν συστοιχία, αγκαλιάζουν όλο τον δρόμο. Τρία ξενοδοχεία μέσα στην χρονική παρουσία των οποίων, είναι αποτυπωμένα μείζονα ορόσημα της κοινωνικής ιστορίας των Αθηνών. Τα «Plazza», «King George» και βεβαίως η κραταιά «Μεγάλη Βρετάνια». Εξάλλου και αυτοί οι υπάλληλοι υποδοχής τους έξω, με τις πλουμιστές και φανταχτερές στολές τους, συζητώντας για τους μεγαλόσχημους πελάτες τους, επιχειρηματίες, πολιτικούς και καλλιτεχνικούς αστέρες, αναδύουν το ανάλογο κλίμα κύρους για τα τρία αυτά στολίδια της πόλεως των Αθηνών.
Προεξάρχον από τις τρεις αυτές ναυαρχίδες του Ξενίου Διός στην Βασιλέως Γεωργίου Α΄, η περιβόητη «Μεγάλη Βρετάνια». Αίρει την ιστορία της ως ξενοδοχείο από το 1878. Ωστόσο πρωθύστερα το κτίριο που κτίστηκε το 1842-43 σε σχέδια του επιφανούς Αρχιτέκτονα της εποχής Θεόφιλου Χάνσεν, χρησιμοποιήθηκε για να αποτελέσει την κατοικία και τα εταιρικά γραφεία του ομογενούς επιχειρηματία από την Τεργέστη, Αντωνίου Δημητρίου. Επίσης για δυο δεκαετίες, το ίδιο κτίριο φιλοξένησε την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή. Και το 1876 μετασκευάστηκε κανονικά ως ξενοδοχείο. Ωστόσο όμως και κατά τον μεγάλο μας Αρχιτέ-κτονα και ακαδημαϊκό Σόλωνα Κυδωνιάτη, η αισθητική διαφοροποίηση του παλιού κτιρίου, ξεκίνησε το 1928 και ολοκληρώθηκε το 1958, οπότε και επεκτάθηκε το ξενοδοχείο και προστέθηκαν δυο όροφοι. Η ιδιοκτησία του πέρασε προοδευτικά σε πολλά χέρια, για να φτάσει στην σημερινή της μορφή. Στους Στάθη Λάμψα, Θεόδωρο Πετρακόπουλο, Δοξιάδη-δες, για να καταλήξει στο σημερινό ιδιοκτησιακό του σχήμα, στο οποίο εμπλέκονται ξένοι επενδυτές. Ήδη τον Μάρτιο του 2003, ήταν καταχωρημένη στις εφημερίδες, η εξής χαρα-κτηριστική διαφημιστική καταχώρηση. «Ελληνικά Ξενοδοχεία Λάμψα Α.Ε. Μια υπόσχεση πραγματοποιήθηκε. Ανοίγουμε την Παρασκευή 21 Μαρτίου. Το πιο ιστορικό ξενοδοχείο της Ελλάδος και ένα από τα πιο εντυπωσιακά και φιλόξενα της Αθήνας, ανοίγει καιν πάλι τις πύλες της και περιμένει να σας φιλοξενήσει – Hotel Grande Bretagne Athens».
Η καταχώρηση ανέφερε ότι το ξενοδοχείο επαναλειτουργεί και παρέχει υψηλά ποιοτικά standards φιλοξενίας. Ανακαινίστηκε με έναν τρόπο που σεβάστηκε τα αρχικά σχέδια του κτιρίου, το ύφος και τα αισθητικά και αρχιτεκτονικά πρότυπα των αρχών του 20-ου αιώνα. Η ανακαίνιση αποπερατώθηκε στους προγραμματισμένους χρόνους, χωρίς καμιά έκπτωση στο κόστος και την ποιότητα κατασκευής. Στις μέρες μας το ξενοδοχείο έχει 290 πολυτελείς κλίνες, 35 σουίτες υψηλής περιωπής, προεδρική και βασιλική σουίτα, ειδικούς χώρους υπο-δοχής, εκδηλώσεων, λούξ spa, roof garden με πανοραμική θέα, πισίνες, health club και βεβαίως ανακαινισμένο το περίφημο εστιατόριο – bar του «GB Corner». Η νέα ιδιοκτησία του ξενοδοχείου, είναι το σχήμα «The Luxury Collection Starwood Hotels & Resorts».
Αλλά το πόσο βαθιά είναι ριζωμένη στην κοινωνική μας ιστορία η απαράμιλλη «Μεγάλη Βρετάνια», αποτυπώνεται ακόμα και στους στίχους του ξακουστού σατιρικού περιοδικού του Γεώργιου Σουρή «Ο Ρωμηός». Έγραφε λοιπόν ο Σουρής με την κοφτερή γραφίδα του στους «Ρωμηούς» του :
«Πάλιν ο Λάμψας έλαμψεν εν λάμψει περισσή,
Πάλιν αφθόνως έτρεξε λογής λογής κρασί
Και άλλα νέα ήστραψαν χρυσά εστιατόρια
Με τόσην πολυτέλεια, όπου δεν έχει όρια.
Εκεί και αν είσαι άρρωστος προς όρεξιν οργάς
κ΄ εις διπλωμάτας ομιλείς και άλλους περιδρόμους
και τρώγων τον περίδρομον ως Λούκουλος φαγάς
μουντζώνεις και το Σύνταγμα και τους κειμένους νόμους.
Ξενοδοχείον ως αυτό δεν έγινε ακόμα
Εκεί τα αθάνατο νερό και του πουλιού το γάλα
κ΄ ημεδαποί κι αλλοδαποί φωνάζουν με ένα στόμα
«Μάγος ο Λάμψας αληθώς και όλα του μεγάλα»
Εκεί εκλήθη και ο Ρωμηός τα δέοντα να πεί
Αλλ΄ άφωνος απέμεινε ωσάν να εβουβάθη
και από σαμπάνια έγινε ο φουκαράς στουπί
εις την υγεία της Στάθαινας, εις την υγειά του Στάθη.
Αλλά ποιος ήταν ο περιβόητος Στάθης Λάμψας, πρώτος ιδιοκτήτης του σπουδαίου αυτού ξενοδοχείου της Ελλάδος; Επρόκειτο για ένα φτωχόπαιδο που είχε έλθει οικογενειακώς από την Οδησσό της Ρωσίας και εργάστηκε στα πρώτα του βήματα, ως μάγειρας στο παλάτι του Βασιλέως Γεωργίου του Α΄. Εν συνεχεία κατέφυγε στο Παρίσι, για να σπουδάσει μαγειρική και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Επανέκαμψε στην Αθήνα, όπου και συνεταιρίστηκε με τον Σάββα Κέντρο, τότε ιδιοκτήτη της «Μεγάλης Βρετάνιας», που ευρίσκετο στην αρχική του θέση και δη στην συμβολή των οδών Σταδίου και Καραγιώργη Σερβίας. Και να που σε λίγο το μεγάλο όνειρο του Στάθη Λάμψα παίρνει σάρκα και οστά. Μαζί με τον Κέντρο με δάνειο, αγοράζουν το κτίριο εκεί που ευρίσκεται η σημερινή «Μεγάλη Βρετάνια», από την οικογέ-νεια Κλάδου, στην οποία ανήκε. Από το 1878 ο Λάμψας ήταν Διευθυντής του ξενοδοχείου και μια δεκαετία αργότερα από το 1888, θα γίνει απόλυτος ιδιοκτήτης του.
Στα 1918 το ξενοδοχείο θα αλλάξει ιδιοκτησία. Πωλείται στον γαμπρό του Λάμψα θεόδωρο Πετρακόπουλο, που είχε παντρευτεί την κόρη του Μαργαρίτα. Η γνωριμία τους ήρετο στα πρώτα χρόνια της δημοσιογραφικής παρουσίας του Πετρακόπουλου, που ήταν και από τους εμπνευστές της τουριστικής ανάπτυξης της Ελλάδος. Παράλληλα ο Πετρακόπουλος υπήρξε από τους επιστήθιους φίλους του εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου και δη δημοσιο-γραφικός στυλοβάτης του. Τον στήριξε και στην μεγαλουργία του, αλλά και στις υφέσεις του. Μετά από μια μακρά πορεία στο τουριστικό γίγνεσθαι της Ελλάδος και αφού μας κληροδότησε ένα από τα ωραιότερα ξενοδοχεία της Ευρώπης, απεβίωσε πλήρης ημερών το 1963, 85 ετών, έχοντας εκδώσει και τα απομνημονεύματά του. Αλλά ας δούμε και την γνώμη του παγκοσμίου κύρους παλαιού δημοσιογράφου Ρενέ Πιο, για το αριστουργημα-τικό αυτό ξενοδοχείο των Αθηνών : «Μετά τον Παρθενώνα, το περισσότερο γνωστό κτίριο στην Αθήνα είναι η «Μεγάλη Βρετάνια»», έγραφε ο Πιο. Καθόλα δικαία κρίση! Γιατί στα δωμάτια, στα σαλόνια, στα εστιατόρια και στα μπάρ της «Μεγάλης Βρετάνιας», φιλοξενή-θηκαν οι επιφανέστερες προσωπικότητες όλου του κόσμου, που επισκέφθηκαν την λατρε-μένης μας Αθήνα. Πολιτικοί, επιχειρηματίες, στρατιωτικοί, διπλωμάτες, ηθοποιοί, χορεύτρι-ες αθλητές, συγγραφείς, μέχρι και κατάσκοποι !!! Για να κλείσει αυτή η μακρά και πολυσυλ-λεκτική αλυσίδα φιλοξενουμένων, με εστεμμένους, αυτοκράτορες, προέδρους δημοκρατί-ας, τραπεζίτες και βιομηχάνους. Ας θυμηθούμε την δεκαετία του ΄60 την μεγάλη ιταλίδα ηθοποιό Σοφία Λόρεν, που είχε έλθει στην Ελλάδα για να γυρίσει μαζί με άλλους ηθοποιούς στην Ύδρα, την περίφημη ταινία «Το παιδί και το δελφίνι». Στις φιλόξενες αγκάλες της «Μεγάλης Βρετάνιας», είχε καταλύσει τότε η απαράμιλλη Σοφία Λόρεν. Αλλά και στα τέλη του 19-ου αιώνα το 1883 πιο πίσω, στην «Μεγάλη Βρετάνια», είχε φιλοξενηθεί η ξακουστή γαλλίδα ηθοποιός Σάρα Μπερνάρ. Για να διασταυρώσουν τα βήματά τους, τόσοι και τόσοι άλλοι του διεθνούς τζέτ σέτ, με το ξενοδοχειακό στολίδι της Αθήνας. Την έξοχη και μοναδι-κή «Μεγάλη Βρετάνια». Αυτή είναι εν σπέρματι η ιστορία του μεγαλοπρεπούς ξενοδοχείου της Αθήνας, που είναι συνυφασμένη εν άλλοις και μείζονα ιστορικά και κοινωνικά ορόσημα της Ελλάδος !!!
Στις φωτογραφίες (α) η «Μεγάλη Βρετάνια, τον οδυνηρό χειμώνα του 1942, όπου μέσα στην γερμανική κατοχή, γίνεται παρέλαση των γερμανικών τάνκς στην Σταδίου και (β) την δεκαετία του ’60, η μεγάλη ιταλίδα ηθοποιός Σοφία Λόρεν, καταλύει στην «Μεγάλη Βρετάνια», ερχόμενη στην Ελλάδα για να γυρίσει στην Ύδρα, την περίφημη ταινία «Το παιδί και το δελφίνι».
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr